De door Sendo Shipping en Concordia-Damen ontwikkelde Sendo Liner (110 x 11,45 meter) vaart straks volledig emissieloos door de havens van Amsterdam en Rotterdam en delen van het Prinses Margrietkanaal. In plaats van de in het beginstadium van het ontwerp geplande dieseldirecte aandrijving krijgt het dubbelschroefs containerschip elektromotoren, die door één van de twee Volvo Penta generatoren (435 kWe elk) en/of het EST Floattech lithium-ion accupakket (560 kWh) van stroom zullen worden voorzien.

De Sendo Liner wordt afgebouwd door CCM3 bij Concordia-Damen in Werkendam en komt eind februari  in de vaart. Het lijkt daarmee het eerste binnenvaartschip te worden dat langere tijd emissieloos op een ingebouwd accupakket gaat varen.

‘In vergelijking met 110-meterschepen uit 2008 verbruikt de Sendo Liner 30% minder energie’, zegt Sebastiaan van der Meer van Sendo Shipping. ‘En omdat het schip een containerlengte extra meeneemt, scheelt het per teu zelfs 40% energie en CO2.’

Weerstandsarm Het lagere energieverbruik wordt bereikt door een efficiënter onderwaterschip. Een nieuwe tunnelvorm verbetert de aanstroming van het water naar de straalbuizen, wat de efficiëntie van de schroeven vergroot. Onderwaterschip en schroeven zijn geoptimaliseerd op het toekomstige vaargebied (Rotterdam-Noord Nederland). De vorm van het achterschip verbetert daarbij de afstroming. De roeren zijn weerstandsarm. ‘Dat maakt het mogelijk straks 2 tot 3 uur emissieloos te varen met een snelheid van 12 tot 13 kilometer per uur over de grond’, zegt Van der Meer. ‘Op het hele traject kunnen we, wanneer het niet stormt of hard stroomt, altijd op één generator varen. De pieken in de vermogensvraag worden dan opgevangen door het accupakket. Op het moment dat het normale vermogen weer wordt aangesproken wordt het overige vermogen gebruikt om het accupakket bij te laden. De uitstoot van de generator(en) is hiermee in alle gevallen zeer gunstig. Bij het passeren van sluizen (wachttijd) en onder de kraan bij een terminal hoeft evenmin een generator bij te staan. Dit kan grotendeels op het accupakket gebeuren. Het nullastverbruik zal hiermee grotendeels tot het verleden behoren.’

De elektrische voortstuwingsinstallatie en het lithium-ion accupakket maken het schip wel een stuk duurder dan oorspronkelijk begroot. ‘Van een zuinig varend low budgetschip is het een ultrazuinig state of the art schip geworden’, zegt Van der Meer. ‘Onze opdrachtgever, MCS Meppel (Multimodaal Container Services), waarvoor Sendo Shipping al 15 jaar containers vervoert tussen Rotterdam en Groningen, steunt ons hierbij gelukkig. Ze gaan een stuk mee in de meerkosten om emissieloos varen mogelijk te maken.’

Geen subsidie Sendo Shipping heeft geen subsidie aangevraagd voor de ontwikkeling van de Sendo Liner of de aanschaf van het accupakket. ‘We willen dit nu doen en niet over twee jaar. Behalve subsidieaanvragen tijdrovend en onzeker zijn, zijn wij ervan overtuigd dat emissiearm en/of emissieloos varen verwezenlijkt moet kunnen  worden zonder dat dit de gemeenschap geld kost. Er is wel degelijk een goed businessplan mogelijk zonder allerlei subsidies, zolang er maar goed en verantwoord wordt nagedacht.’

Met het elektrische systeem is het schip volgens Van der Meer toekomstbestendiger. ‘En wanneer een partij straks uitwisselbare accucontainers aanbiedt in een leaseconcept, waarmee je per kWh gebruikte energie betaalt (pay per use), kan zo’n container direct op dit systeem worden aangesloten, zodat we een stuk langer of helemaal emissieloos kunnen varen. Het is ook mogelijk over een aantal jaren een op waterstof werkende brandstofcel te plaatsen. Daar is ruimte voor in de machinekamer. We draaien straks zoveel mogelijk op dezelfde generator. De andere draait maar een paar uur per week. Na vijf of zes jaar kunnen we dan een nieuwe stap zetten door de motor van de meest gebruikte generatorset te vervangen door een EU Stage V-motor. Die zijn nu nog niet in een hapklare variant leverbaar.’

CO2-belasting Van der Meer verwacht dat emissieloos vervoer de komende jaren steeds interessanter wordt en klanten daar vaker wat extra’s voor willen betalen. ‘Wanneer er een CO2-belasting komt en bedrijven de CO2-voetafdruk op hun producten moeten vermelden, zullen meer bedrijven op zoek gaan naar manieren om die footprint kleiner te maken. Dat biedt nieuwe kansen.’

Door Hans Heynen